Kunduracı Müsyü Navon

Turkish translation of "La butika de Musyu Navon"

Kunduracı Müsyü Navon

İstanbul'un Kuledibi semtinde, çoğunlukla Yahudilerin yaşadığı 50'li yıllarda Bit Pazarı'nın karşısındaki eski binada kunduracılık yapan Müsyü Navon'u hatırlıyorum. O yıllarda, yüzyıllık eski binaların alt katlarında, Yahudi esnaflar türlü ticaretle geçinirlerdi.

Mahallenin havraları yanısıra, Musevi Birinci Karma İlkokulu, kendisi de bir Yahudi olan kasap Müsyü Dalva, manav, balıkçı ve kırtasiyeciler, sırtında torbaları ile dolaşan eskiciler, hep bu mahallede topuk aşındırırlardı.

Herkes gibi bizler de yürüyerek okula, Beyoğlu'na, Kuledibi'ndeki aile ziyaretlerine ve alışverişlere giderek, Beyoğlu'ndaki Sümerbank Mağazası'ndan aldığımız ayakkabılarımızı aşındırır dururduk.

Müsyü Navon'un dükkanı, daha doğrusu sokağa açılan tek kapısı ile bir kileri andırmasına rağmen, annemle ayakabılarımızı tamire götürdüğümüz yegâne kunduracı idi.

Navon adı "bilge" anlamına gelen İbranice bir kelime olup, İstanbul Yahudileri arasında yaygın bir soyadıydı. İsmi taşıyana epeyce gurur vesilesi olmasına rağmen annemin tercih nedeni "bilge"liginden ziyade, ucuza iş yaptığıydı...

Bu taş odaya giriş, yokuş olan sokaktan birkaç basamak ile mümkündü. İçerisi yarı loş olup, ağır bir küf ve ayakkabı kokusu taşırdı. Müsyü Navon, büyük ciddiyetle tahta çalışma masasında ayakkabı taban ve topuklarını değiştirir; bazen de eski deri diken makinesinin başında olurdu. Tahta çalışma tezgahından başka, Müsyü Navon bir dört ayaklı kısa haşır sandalyede oturur; tek ampullu basit bir lamba ışığında çalışırdı.

Tamirden sonra topuklara kalın kösele ve bir de demir parça takardı Müsyü Navon. Takılan kalın kösele topuklar ve demir koruyucu ile prestijimiz artar, kaldırımlarda adeta "tap dansı" edercesine okul koridorlarında ayakkabılarımızı takırdatarak dolanırdık...

Hiç başını kaldırmadan, hasır taburesinde iki büklüm, kolları sıvanmış gömleği ve önünde önlüğü, gözünde gözlüğü ile yaşlı Müsyü Navon, yıllarca aynı bodrum katında Büyük Hendek Caddesi'ne inen yol üstündeki bu küçük kilerde geçimini kazandı.

Mahallesinin Yahudi sakinleri giderek azalmağa başlayınca Müsyü Navon da Kuledibi'nin tarihinin bir parçası oldu... 

La Butika de Musyu Navon

La butika de Musyu Navon 

Roz Kohen

-----------------------------

Kuando moravamos a sinko puntos de kamino de la Kula, viniyamos al deredor de la kula no solo para vijitar amigos i miembros de famiya. Unas de muestros vijitas era el kunduradji Musyu Navon.

Su butika era justo enfrente del Bit Pazari* famozo en la abashada de la kaleja muy serka de la kula i de los kales.

La butika de Musyu Navon era un budrum brusko kon una puerta de fyerro i sin ventanas. La butika goliya de mofo i por siguro de kalsadoz vyejos. 

Musyu Navon era un vyejo flako, bashikito i kayado ke aziya su echo kon dedikasyon en adovando kalsados viyejos.  Su ekipmyento era una meza de tavla hashabi, kon una makina de kuzir, unos kuantos kuchiyos para kortar koseles, unos kuantos klavos, martiyo i kerpeten. El teniya vistimyenta vyeja i una prostela mallograda de anyos de lavoro.

Musyu Navon era el artizano preferado de mi madre espesialmente, porke adovava por groshes i era el solo baratero entre los kunduradjiz de la male. Le trayiyamos los kalsados kon koseles komidas de arastar los pyes sovre las kalejas de la kula, i el surmetyiya una kosele godra sovre los burakos i metiya un pedasiko de fyerro en los karkanyales i las puntas de los kalsados. Esta kosele mueva kon el fyerro sobrebiviya anyos. El bruido de los koches i el fyerro moz aziya sintir muy byen ke anonsavamos muestros pasos en los koridores de laja de la eskola. La “taka tuka” de los kalsados era un sinyo de otoritad porke anonsava a todos ke los kalados son adovados i no burakados.

Entrar a la butika era tomar un risko porko la entrada estretcha i el eskalon charpeyado de pyedras grandes era un perikolo i kaliya yuzudear para no eskalavrarse en entrando.

Ma Musyu Navon por siguro estava aya oras lavorando en su butika yelada i bruska entre los kalsados de kada forma. Lavoro en el mizmo lugar en la mizma forma i kontinuo a ser el kunduradji preferado de mi madre fista ke  se desparesyo kon  todos los djudyos de la Kula.

---------------------------------

* En Turko Merkado de Pulgas 

Primos de Estanbol

 Un diya de Shabath en el empesijo del enverano, el 23 del Junio en mil novesyentos is sinkuenta i uno, estamos los primos chikitikos en la guerta de la kaza de Mahmut Bey en Icerenkoy-Bostanci ande la alkilimos esta kaza kon guerta por el enverano. La doz mansevas son las primas ermanas de mi madre Janti i Rashel Beyo. El bebe en la puset es mi primiko Moiz el mas chiko. Yo esto asentada en la siya de estera kon el otro primo Salvo el ijo de Rashel. Los mas grandes empyez son Albertiko, mi ermana Dora, Leoniko mi primo ermano i un ijiko vizino. La guerta es una guerta tipika de akeyos tyempos kon yervas naturalas i arvoles, una kaza de tavla de doz etajes ande los proprietaryos moravan en el etaj de ariva. Mahmut Bey bivia kon su ija Mahmure Hanim, ke era muy luzya i henoza i ke konduizava un oto mezmo akeyos tyempos. Se alavava ke eya solo konduizava 25 kilometros a la ora, un sinyo ke konduizava muy byen. Mi madre Ester i Mahmure Hanim eran buenas amigas i se ivan al bostan enjuntos a merkar pipinos i domates freskas. Akeyos tyempos de vedra ke en Bostanci aviya bostanes. La golor de los pipinos freskos dainda me akodro. Tambien me akodro las emosyones de diyas ke pasavamos enjuntos kon primikos i membros de famiya, kuando el fotografchi era syempre mi padre. Los tratamyentos siguro era Shurup de vishnia kon biskotchos de susam i frutas freskas de enverano.